1استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز
2دانشجوی دکتری حقوق عمومی پردیس دانشگاه تبریز.
چکیده
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان عالی‌ترین سند حقوقی کشور، اساس تهیه، تنظیم و نگارش قوانین دیگر است و اصول سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، روابط خارجی، ساختار و حدود قدرت سیاسی را تعیین کرده و ضامن حقوق شهروندی است. هدف:هدف از نگارش این مقاله، بررسی اصول بنیادی قانون اساسی در حوزۀ ملت با عنوان اصل برابری مردم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. روش: روش مقاله، توصیفی تحلیلی است. یافته‌ها: قانون اساسی به عنوان ثمرۀ انقلاب اسلامی مردم ایران با رهبری امام راحل، موکداً به حقوق اساسی مردم و ملت ایران توجه ویژه کرده و با تأکید بر اصل تساوی و برابری مردم در برابر قانون، از اعطای امتیازات واهی و غیر قانونی به طبقه یا قشر خاصی از مردم نهی کرده است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که همۀ افراد جامعه مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در شمول و اجرای قانون نسبت به آنها برابر است؛ اما توجه به این نکته ضروری و بسیار حائز اهمیت است که برابری حقوق و تکالیف افراد یک اجتماع در شرایط مساوی به لحاظ عدم امکان ایجاد شرایط یکسان میسّر نخواهد بود. با این حال، ملاک بنیادین در اصل برابری در صورت یکسان بودن شرایط همۀ افراد ملت در شمول قانون، برابری همۀ مردم در برابر قانون است.
- آیتی، محمدابراهیم(1371). تاریخ یعقوبی. تهران: علمی فرهنگی، چ ششم.
- احمدی، داریوش و مهدی ابراهیمی(1394). بررسی اصل نوزدهم، مشروح مذاکرات. تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
- تقی‌زاده، احمد(1393). بررسی اصل بیستم(مشروح مذاکرات مجلس...). تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
- جعفری، محمدتقی(1390). حقوق جهانی بشر. تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چ پنجم.
- دشتی، تقی(1390). حقوق بشر در ترازو. تهران: کانون اندیشه جوان.
- رحمانی، علی و علی فتاحی ظفرقندی(1395). بررسی اصل سوم، مشروح مذاکرات. تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
- سبحانی، جعفر(1389). منشور عقاید امامیه. قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
- سلطانی، سید ناصر(1391). «مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت». مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورۀ چهارم، ش 2.
- عنایت، حمید(1362). اندیشۀ سیاسی در اسلام معاصر. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: خوارزمی.
- قرائتی، محسن (1380). تفسیر نور(جلد 2). چ اول. تهران: موسسه فرهنگی درس هایی از قرآن.
- کاپلستون، فردریک (1370). تاریخ فلسفه، یونان و روم. ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی سروش.
- گرجی ازندریانی، علی اکبر ـ مرادی، نیکزاد،اصل برابری در استفاده از خدمات عمومی: مطالعه در حقوق ایران با نگاهی به آراء دادگاه اروپایی حقوق بشر، فصلنامه تحقیقاتی حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 87 ، پاییز 1398، تهران.
- گلی، حسین گلی ـ اله وردی ها، محمد مهدی ـ کاوند علیرضا، تساوی حقوق در بستر قانون اساسی ایران و نهج البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، سال 4، شماره 15، پائیز 1395.
- مجیدی، محمدرضا(1389). آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. قم: دفتر نشر معارف.
- مرادی، صادق(1377). نگرشی بر اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و حقوق اسلام. تبریز: سالار.
- مصباح یزدی، محمدتقی(1391). نظریۀ حقوقی اسلام. تهران: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی(1357). نظام حقوق زن در اسلام. قم: صدرا.
- میرموسوی، سید علی(1392). مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب. تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ سیزدهم.
- ویژه، محمدرضا، مفهوم اصل برابری در حقوق عمومی نوین، نشریه حقوق اساسی، سال دوم، شماره دوم، تابستان 1383.
- هاشمی، سید محمد(1391). حقوق بشر و آزادی‌های اسلامی. تهران: بنیاد حقوقی میزان، چ دوم.
- ـــــــــــــــــــــــ (1387). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد 2)، حاکمیت و نهاد‌های سیاسی، تهران، نشر میزان، چ 20.
- The Qur'an.
- Ahmadi, Daryoosh& Mehdi Ebrahimi (2015).Study of the 19th Principle, Detailed Negotiations. Tehran: Guardian Council Research Institute.
- Ayati, Mohammad Ibrahim (1992).Yaghoubi's History. 6th Edition. Tehran: Scientific-Cultural Publishing Company.
- Dashti, Taqi (2011).Human Rights in Balance. Tehran: Young Andisheh Center.
- Enayat, Hamid (1983).Political Thought in Contemporary Islam. Translation by Baha'uddin Khorramshahi. Tehran: Kharazmi Publishing.
- Hashemi, Seyyed Mohammad (2012).Human Rights and Islamic Freedoms. 2th Edition, Tehran: Publishing of the Legal Foundation.
- Jafari, Mohammad Taghi (2011).Human Rights in General. Tehran:5th Edition. Tehran: Allameh Ja'fari Writing and Publishing Institute.
- Majidi, Mohammad Reza (2010).Introduction to the Constitution of the Islamic Republic of Iran. Qom: Office of the Publishing.
- Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (2012).The Legal Law of Islam. Tehran: Publishing of Imam Khomeini Institute of Education and Research.
- Mirmosavi, Seyyed Ali (2013).The Foundations of Human Rights in the View of Islam and Other Schools. 13th Edition. Tehran: Islamic Republic of Iran.
- Moradi, Sadiq (1998).Attitudes towards the Universal Declaration of Human Rights and Islamic Law. Tabriz: Salar Publications.
- Motahhari, Morteza (1978).Women's Rights System in Islam. Qom: Sadra Publications.
- Rahmani, Ali &AliFattahi Zafarqandi (2016).Reviewing the Third Principle, Detailed Negotiations. Tehran: Guardian Council Research Institute.
- Sobhani, Ja'far (2010).Imamiyah Charter. Qom: Imam Sadiq Institute Publications.
- Soltani, S.N. (2012)."The Concept of Equality before the Law on Constitutional Amendments to the Constitution".Journal of Legal Studies, University of Shiraz, Vol. IV, No. 2.
- Taqizadeh, Ahmad (2014).Study of the Twentieth Principle (Detailed Negotiations of the Parliament ...). Tehran:Publication of Guardian Council Institute.
ابتدای صفحه