شناسایی ادراک و تفسیر دانشجویان دانشکدۀ روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران دربارۀ اسلامی‎سازی برنامه‎های درسی‌آموزش عالی؛ یک پژوهش پدیدارشناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه‎ریزی درسی، دانشگاه تهران

2 دکتری برنامه‎ریزی درسی، عضو هیئت علمی سابق دانشگاه تهران و رئیس ارزشیابی شرکت ملی نفت ایران.

3 دکتری فلسفۀ تعلیم و تربیت، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف پی بردن به اهمیت برنامه‎های درسی به عنوان یکی از عناصر یا خرده‎نظامهای اصلی آموزش عالی که می‎تواند نقش غیر قابل انکاری در راستای تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاهها داشته باشد، انجام شد. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشجویان دانشکدۀ روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است. این پژوهش برگرفته از شرایط فعلی حاکم بر نظام آموزشی است و تجربۀ زیستۀ دانشجویان از اسلامی‎سازی برنامه‎های درسی، از دیگر اهداف آن به شمار می‎رود. روش: با توجه به ظرفیت شگرف رویکردهای کیفی، به ویژه روش پدیدارشناسی، از مصاحبۀ نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جمع‎آوری داده‎ها در مصاحبه با 75 نفر که با روش نمونه‎گیری هدفمند انتخاب شدند، به اشباع رسید. داده‎ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله‎ای کلایزی تفسیر و توصیف شد. یافته‎ها: یافته‎ها حاکی از آن است شرکت‎کنندگان در این پژوهش، نگاهی عمیق به موضوع پژوهش داشتند. از نظر این افراد، مسئلۀ اسلامی‎سازی برنامۀ درسی نیازمند بررسی عمیق و تعمّق گسترده است. نتیجه‎گیری: نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد برای پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب باید همۀ رویکردها و عوامل مختلف علمی و سیاسی و فرهنگی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابوالمعالی، خدیجه(1391). روشهای پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. تهران: علم.
  • استراوس، ای. و جی. کوربین(1390). مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‎ای. تهران: نی.
  • باقری، خسرو(1392). الگوی مطلوب آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران. تهران: مدرسه.
  • برخورداری، رمضان و خسرو باقری(1391). «مؤلفه‎های روش‎شناختی در تعلیم و تربیت». پژوهشنامۀ مبانی تعلیم و تربیت، دورۀ دوم، ش 22: 12-18.
  • خالقی‎نژاد، سید علی و حسن ملکی(1393). «نقد دیدگاه پدیدارشناسی در برنامه‎ریزی درسی با تربیت اسلامی». پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیست و دوم، ش 24: 24-22.
  • خان‎محمدی، کریم(1394). «بررسی فرایند اسلامی شدن دانشگاهها در ایران: با رویکرد سیاستگذاری فرهنگی». دانشگاه اسلامی، سال دهم، ش 32: 122-81..
  • دلاور، علی(1391). روش تحقیق. تهران: ویرایش.
  • صادقی، محمد(1391). «گفت و گو با محمد صادقی». پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی، ش 1 (ویژه‎نامه)، جلد اول: 71-62.
  • عابدی، حیدرعلی(1389). «کاربرد روش تحقیق پدیده‎شناسی در علوم بالینی». راهبرد، ش 54: 224-20.
  • فاطمی، مهدی(1389). «بازجست درونزای انقلاب فرهنگی». جنبش دانشجویی، سال دوم، ش 13-12: 5-1.
  • کافی، مجید(1393). «جامعه‎شناسی علم تاریخ و تاریخ‎نگاری». تاریخ اسلام، سال دهم، ش 3: 143-113.
  • کریمی، علی(1390). «تأثیر مطالعات اسلامی در علوم سیاسی؛ بررسی موردی اساتید و دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه مازندران». پژوهشنامۀ علوم سیاسی، دورۀ دوم، ش 1: 142-121.
  • کسایی، نورالله(1363). مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن. تهران: امیرکبیر.
  • گلکار، سعید(1387). «بررسی رابطۀ نظام پهلوی و دانشگاه در ایران». دانشگاه اسلامی، سال یازدهم، ش 2: 126-120.
  • لطف‎آبادی، حسین(1381). «روان‎شناسی رشد اخلاقی، ارزشی و دینی در نوجوانی و جوانی(قسمت دوم)». علوم انسانی اجتماعی حوزه و دانشگاه معرفت، ش 31: 181-170.
  • محسن‎پور، بهرام(1392). آموزش و پرورش تطبیقی. تهران: سمت.
  • موسویان، مریم(1393). «منطق تولید علوم انسانی اسلامی در نگاه سید محمدمهدی میرباقری». فرهنگی و اجتماعی، ش 1: 15-21.
  • مقدس‎فرد، حمیده(1391). «آسیب‎شناسی علوم انسانی و رشته‎های آن؛ اصلاح ساختار کلاس با نظریۀ رشتۀ علوم اجتماعی». همایش ملی علوم انسانی. تهران.
  • مستقیمی، مهدیه‎السادات(1392). «آسیب‎شناسی در حوزۀ علوم انسانی از منظر عدم تطابق محتوا و ساختار با پارادایم‎ها». همایش ملی علوم انسانی. تهران.
  • نوایی، علی‎اکبر(1389). «پروژۀ اسلامی شدن دانشگاه و راهکار‎های آن». دانشگاه اسلامی، سال هفتم، ش 19-18.
  • یوسفی، علی و ملیحه تابعی(1392). «پدیدارشناسی تجربی، راهی برای فهم تجربه‎های دینی». پژوهشهای کاربردی، سال چهارم، ش 1: 93-70.
  • Al-Attas, M.N.A. & S.A. Ashraf (1979). Aims and objectives of Islamic education. Hodder and Stoughton.
  • Al-Faruqi, I.R. (1986). Toward Islamic English (No. 3). International Institute of Islamic Thought (IIIT).
  • Heller, P. (1999). “Degrees of democracy: Some comparative lessons from India”. World Politics, 52(04): 484-519.
  • Maududi, S.A. A'La (1980). The Islamic Law & Constitution. Islamic Books.
  • Abedi, H.A. (2000). “Application of Phenomenological Research Method in Clinical Sciences”. Strategy Quarterly, No. 54: 20-224.
  • Abolmaali, Khadijeh (2012). Qualitative research methods from theory to practice. Tehran: Alam Publishing.
  • Bagheri, Kh. (2013). Optimal model of education in the Islamic Republic of Iran. Tehran: Madrasa Publications.
  • Barkhordari, R. & Kh. Bagheri (2012). “Methodological components in education”. Journal of Fundamentals of Education, Vol. 2, No. 22: 18-12.
  • Delavar, A. (2012). Research Method. Tehran: Editing Publishing.
  • Fatemi, M. (2010). “Endogenous Reconstruction of the Cultural Revolution”. Quarterly Journal of the Student Movement, Second Year, No. 12-13: 1-5.
  • Golkar, S. (2008). “Investigating the relationship between the Pahlavi regime and the university in Iran”. Islamic University Quarterly, Vol. 11, No. 2: 120-126.
  • Kafi, M. (2014). “Sociology of History and Historiography”. Quarterly Journal of Islamic History, Vol. 10, No. 3: 113-143.
  • Karimi, A. (2011). “The Impact of Islamic Studies on Political Science, A Case Study of Political Science Professors and Students of Mazandaran University”. Journal of Political Science, Vol. 2, No. 1: 121-142.
  • Khaleghi Nejad, S.A & H. Maleki (2014). “Critique of phenomenological perspective in curriculum planning with Islamic education”. Quarterly Journal of Research in Islamic Education, Vol. 22, No. 24: 22-24.
  • Khan Mohammadi, K. (2015). “A Study of the Process of Islamization of Universities in Iran: With a Cultural Policy Approach”. Islamic University Quarterly, Tenth Year, No. 32: 81-122.
  • Lotfabadi, H. (2002). Psychology of Value and Religious Moral Development in Adolescence and Youth (Part II), Quarterly Journal of Social Sciences and the University of Knowledge. 31, pp. 181-170.
  • Mohsenpour, B. (2013). Comparative Education. Tehran: Samt Publications.
  • Moqaddas Fard, H. (2012). “Pathology of humanities and its disciplines, modification of class structure with theory of social sciences”. The National Conference of Humanities. Tehran.
  • Mostaghemi, M.S. (2013). “Pathology in the field of humanities from the perspective of incompatibility of content and structure with paradigms”. published in the National Conference on Science. Tehran.
  • Mousavian, M. (2014). “The logic of production of Islamic humanities in the view of Seyyed Mohammad Mehdi Mir Bagheri”. Cultural and Social Quarterly, No. 1: 15-21.
  • Navai, A. (2010). “The project of Islamization of the university and its solutions”. Islamic University Quarterly, 7th year, No. 18-19.
  • Sadeghi, M. (2012). “Interview with Mohammad Sadeghi”. Cultural and Social Hashayeh Quarterly, No. 1 (Special Issue), Vol. One: 62-71.
  • Yousefi, A. & M. Tabeei (2013). “Experimental phenomenology is a way to understand religious experiences”. Quarterly Journal of Applied Research. Year 4, No. 1.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار