ویژگی‎های شناختی و رفتاری‌ مؤثر بر عملکرد اساتید گروه معارف اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفه؛ استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز، ایران

چکیده

هدف: هدف از نگارش این مقاله، احصا و تشریح ویژگی‎های شناختی و رفتاری مؤثر بر عملکرد اساتید گروههای معارف اسلامی در دانشگاهها با الهام از آرای آیت‎الله مصباح یزدی است. روش: این پژوهش از حیث گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و تجربیات شخصی و‌ از نظر شیوۀ پردازش اطلاعات، تحلیلی- استنتاجی است. یافته‌ها:‌ اَهمّ ویژگی‎های شناختی عبارتند از: آشنایی با پدیدۀ دین، به خصوص کلّیات دین اسلام؛ آشنایی با کلّیات علوم اسلامی؛ آشنایی با کلّیات تاریخ اسلام؛، آشنایی با یک دوره تفسیر فشردۀ قرآن؛ آشنایی با فِرَق اسلامی با تأکید بر فرقه‌های زنده و تأثیرگذار؛ آشنایی با نظام حقوقی اسلام؛ آشنایی با مسائل مبتلابه فقهی خود و دانشجویان؛ آشنایی با شُبهات جدید دینی؛ آشنایی با ادیان جهان و جنبشهای نو‌پدید دینی؛ آشنایی با مسائل روز؛ آشنایی با مؤلّفه‌های دنیای جدید و پیامدهایشان؛ تسلّط به دو زبان عربی و انگلیسی؛ تسلّط کامل به متن درسی؛ شناسایی منابع تکمیلیِ معتبرِ متون درسی و آشنایی با رشته‌های مختلف دانشگاهی. اَهمّ ویژگی‎های رفتاری(اخلاقی) عبارتند از: صداقت، عدالت، تواضع، سعۀ صدر و خیرخواهی. بحث و نتیجه گیری: تربیت اساتیدی با ویژگی‎های احصا شده، با همۀ دشواری‎هایش، ضروری و ممکن است و این مهم باید به طور مستمر از دورۀ کارشناسی‌ آغاز و در به کارگیری اساتید حق‎التدریسی بازنگری شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  •  

    • قرآن کریم. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی.
    • نهج‌البلاغه. ترجمۀ محمد دشتی.
    • اخوی، اصغر(1390). «روشهای تربیت اخلاقی از دیدگاه اسلام». فرهنگ و تربیت اسلامی، ش 16.
    • استیس، والتر ترنس(1381). دین و نگرش نوین. ترجمه احمدرضا جلیلی. تهران: حکمت، چ دوم.
    • بنکدار، هدی(1385). «نقش و جایگاه الگوها در تربیت اخلاقی». راه تربیت، ش 1.
    • بیات، عبدالرسول(1381). فرهنگ واژه‌ها. قم: مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینی، چ چهارم.
    • پترسون، مایکل و همکاران(1379). عقل و اعتقاد دینی. ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو، چ سوم.
    • جوان آراسته، حسین(1384). حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام. قم: دفتر نشر معارف.
    • حسینی، سید مجتبی(1384). رساله دانشجویی. قم: دفتر نشر معارف.
    • دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی(1397). مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی(27 آذر 1363- اسفند 1396). تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
    • سجادی، مهدی(1379). رویکردها و روشهای تربیت اخلاقی و ارزشی. پژوهشهای فلسفی کلامی. ش 3.
    • شهیدی، جعفر(1382). تاریخ تحلیلی اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چ سی و چهارم.
    • شرفی، محمدرضا(1387). «گشودگی اخلاقی در تربیت اسلامی». اندیشۀ نوین تربیتی(دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا)، دورۀ چهارم، ش 2-1.
    • صفایی مقدم، مسعود و همکاران(1395). «مبانی و اصول اخلاقی: ارتباط معلم با دانش‌آموزان». پژوهشنامۀ مبانی تعلیم تربیت(دانشگاه فردوسی مشهد)، سال ششم، ش 1.
    • طباطبایی، محمدحسین(بی‌تا). خلاصه تعالیم اسلام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    • عباسی، حسن(1391). «‌بازنگری در شیوۀ تدریس معارف اسلامی». مجله معارف، ش 93.
    • غلامی گنجوی، عبدالله و مریم شمسایی(1398). «شناخت آسیبها و راهکارهای کارامدی دروس معارف اسلامی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز». مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال بیست و سوم، ش 3.
    • فعالی، محمدتقی(1387). آفتاب و سایه‌ها؛ نگاهی به جریانهای نوظهور معنویت‌گرا. قم: نجم‌الهدی، چ پنجم.
    • فغفور مغربی، حمید(1388). «اصول اخلاقی محیط زیست از منظر اسلام». اخلاق پزشکی، سال سوم، ش 8.
    • فلاح، محمدجواد و نسیم کرنوکر(1397). «مرزشناسی اخلاق فردی و اجتماعی و تحلیل ارزشگذاری آن با معیارهای اسلامی». پژوهشنامه اخلاق، سال یازدهم، ش 42.
    • فیروزی، رضا(1394). «آسیب‌شناسی دروس و جایگاه استادان معارف اسلامی با توجه به دیدگاههای دانشجویان علوم پزشکی ارومیه در دوره‌های دکتری حرفه‌ای». مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال نوزدهم، ش 2.
    • کلینی، محمدبن یعقوب(1365). اصول کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • محدثی، جواد(1377). روشها. قم: معروف، چ ششم.
    • محسن‌پور، محمد(1393). «بایدها و نبایدهای گروه معارف اسلامی». مجله معارف، ش 105.
    • مشکور، محمدجواد(1384). فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی، چ چهارم.
    • مصباح یزدی، محمدتقی(1378). «ضرورت برنامه‌ریزی برای استادان و دروس معارف اسلامی». مجله معارف، ش 55.
    • مطهری، مرتضی(1374). آشنایی با علوم اسلامی. تهران: صدرا. چ پانزدهم.
    • مطهری، مرتضی(1377). سیری در سیرۀ نبوی. تهران: صدرا، چ پانزدهم.
    • مظاهری، حسین(1389). «بایدها و نبایدهای استادان و دروس معارف اسلامی». مجله معارف، ش 75.
    • مکارم شیرازی، ناصر(1376). برگزیده تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • ملکیان، مصطفی(1394). در رهگذار باد و نگهبان لاله. تهران: نگاه معاصر.
    • ملکیان، مصطفی(1385). مشتاقی و مهجوری. تهران: نگاه معاصر.
    • موسوی مقدم، رحمت‌الله(1392). «اولویت؛ توانمندسازی اساتید در روش و محتوا». مجله معارف، ش 98.
    • نراقی، احمد(1374). معراج السعاده. تهران: دهقان.
    • نظری، آذر(1395). جایگاه سعۀ صدر و صبر از منظر اخلاق اسلامی و تأثیر آن در اخلاق اجتماعی. تهران: آرنا.
    • The Holy Quran. Translated by Baha al-Din Khurramshahi.
    • Nahj al-Blaghah. Translated by Mohammad Dashti.
    • Abbasi, Hassan (2012). “Review of the method of teaching Islamic thought”. Journal of Education, 93.
    • Akhavi, Asghar (2011). “Methods of moral education from the perspective of Islam”. Quarterly Journal of Islamic Culture and Education, No. 16.
    • Bayat, Abdul Rasool (2003). Glossary. Qom: Institute of Religious Thought and Culture, edition 4.
    • Bonakdar, Hoda (2006). “The role and position of models in moral education”. The way of education, No. 1.
    • Faali, Mohammad Taqi (2008). Sunshin and shadows; Take a look at emerging spiritualist currents. Qom: Najm Al-Huda Publications. Edition 5.
    • Faghfor Maghribi, Hamid (2009). “Ethical principles of the environment from the perspective of Islam”. Journal of Medical Ethics, Third Year, No. 8.
    • Fallah, Mohammad Jawad & Nasim Kernoker (2018). “Boundary of individual and social ethics and analysis of its evaluation with Islamic standards”. Ethics Research Quarterly, Eleventh year. No. 42.
    • Firoozi, Reza (2015). “Pathology of courses and the position of professors of Islamic education according to the views of Urmia medical students in professional doctoral courses”. Quarterly Journal of Epistemological Studies in Islamic University, Nineteenth year. No 2.
    • Gholami Ganjavi, Abdullah & Maryam Shamsaii (2020). “Recognizing the harms and effective strategies of Islamic education courses in Shiraz University of Medical Sciences”. Journal of Epistemological Studies in Islamic University, Twenty-third year, No. 3.
    • Hosseini, Seyed Mojtaba (2005). Student Thesis. Qom: Maaref Publishing Office.
    • Javan Arasteh, Hossein (2005). Social and political rights in Islam. Qom: Maaref Publishing Office.
    • Kolini, Mohammad ibn Yaqub (1986). Usul al-Kafi. Tehran: Islamic Library.
    • Makarem Shirazi, Nasser (1997). A Summary of Tafsir–e Nemoone. Tehran: Islamic Library.
    • Malekian, Mustafa (2006). Eager and abandoned. Tehran: Contemporary Look Publishing.
    • Malekian, Mustafa (2015). In the passage of the wind and the guardian of the tulip. Tehran: Contemporary Look.
    • Mashhour, Mohammad Javad (2006). A Dictionary of Islamic Sects. Islamic Research Foundation, edition 14.
    • Mazaheri, Hossein (2010). “Do's and Don'ts of Professors and Courses in Islamic Studies”. Journal of Education, No. 75.
    • Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (1999). “The need for planning for professors and courses in Islamic Thought”. Journal of Education, No. 55.
    • Mohsenpour, Mohammad (2014). “Do's and Don'ts of Islamic Education Group”. Journal of Education, No. 105.
    • Motahari, Morteza (1995). Introduction to Islamic sciences. Tehran: Sadra Publications. edition 15.
    • Motahari, Morteza (1998). Siri in the Prophetic Sira. Tehran: Sadra Publications. edition 15.
    • Mousavi Moghaddam, Rahmatullah (2013). “Priority; Empowering professors in method and content”. Journal of Education, No. 98.
    • Muhaddesi, Javad (1998). Methods. Qom: Famous Publishing. edition 6.
    • Naraghi, Ahmad (1995). Ascension of happiness. Tehran: Dehghan Publications.
    • Nazari, Azar (2016). The position of patience and patience from the perspective of Islamic ethics and its impact on social ethics, Tehran: Arena.
    • Petterson, Michael and others (2000). Reason and religious belief. Translators Ahmad Naraghi and Ebrahim Soltani; Tehran: New Design Publications, edition 3.
    • Safaei Moghadam, Massoud & Others (2016). “Fundamentals and Ethical Principles: Teacher-Student Relationship”. Journal of Fundamentals of Education (Ferdowsi University of Mashhad), Year 6. No. 1.
    • Sajjadi, Mehdi (2000). Approaches and methods of moral and value education. Theological philosophical research. No. 3.
    • Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution (2019). Resolutions of the Supreme Council of the Cultural Revolution (December 18, 1984- March 2017). Tehran: Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.
    • Shahidi, Jafar (2003). Analytical History of Islam. Tehran: University Publishing Center. edition 34.
    • Sharafi, Mohammad Reza (2008). “Ethical openness in Islamic education”. New Educational Thought, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Al-Zahra University, Vol. 4, No. 1-2.
    • Stacey, Walter Terence (2002). Religion and the modern mind. Ahmad Reza Jalili. Tehran. Hekmat Press. Printing turn, 2.
    • Tabatabai, Mohammad Hussein (update). Summary of the teachings of Islam. Qom: Islamic Propaganda Office Publishing Center.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار