دکترای تخصصی فلسفه تعلیم و تربیت، استادیار دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
در دهه‌های اخیر، رقابت در میان دانشگاهها، اعضای هیئت علمی و دانشجویان بیش از پیش بالا گرفته است. هدف این مقاله، تعیین هنجارهای اخلاقی برای این رقابتها بود تا پیامدهای احتمالی و زیانبار روحی، روانی، معنوی و اجتماعی رقابت ناسالم علمی را به حداقل برساند. روش: روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده است. روایات موجود در کتب روایی معتبر همچون: اصول کافی، بحارالانوار، نهج‌الفصاحه، نهج‌البلاغه، غرر الحکم و درر الکلم و رسالۀ حقوق امام سجاد(ع) بررسی و تحلیل و دلالتهای روایات مذکور برای دستیابی به هنجارهای اخلاقی رقابت علمی استخراج و صورت‌بندی شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها می‌توان شش اصل برای تعامل(رقابت) علمی صحیح در نظر گرفت: سخاوت علمی، اجتناب از تکبر و تفاخر، پرهیز از جدل به قصد برتری‌جویی، پرهیز از دروغ و فریبکاری، مشورت صادقانه و همدلانه، نیک‌اندیشی و کمک به رشد یکدیگر. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد که اولاً، در تعاملات علمی، همفکری و همکاری بر تکروی و رقابت تقدم تام دارد. ثانیاً، در صورت ناگزیر بودن از رقابت، می‌توان از الگوی «رقابت کریمانه» پیروی کرد که با رعایت باید و نباید‌هایی امکانپذیر می‌شود.
)